بررسی مقایسه ای روش تحلیلی مبتنی بر خطا و روش کلی نگر در ارزشیابی کیفی ترجمه متون مطبوعاتی

با درنظر گرفتن مسائل و مشکلاتی که معلمان ترجمه در حوزه ارزشیابی کیفی ترجمه با آن روبه رو می شوند و همچنین تاثیر مهم آن بر آموزش ترجمه، محقق این تحقیق را بر مبنای بررسی مقایسه ای دو روش ارزشیابی ترجمه، روش تحلیلی مبتنی بر خطا و روش کلی نگر در ترجمه متون مطبوعاتی انجام داده است. نقش ترجمه به دلیل آن که ابزاری مناسب در برقراری ارتباط میان مردم با زبان های متفاوت می باشد، برجسته تر گشته ، چرا که ارتباطات به موضوعی مهم در تحقیق بدل شده است. اما مسئله اساسی که حوزه ارزشیابی ترجمه را تهدید می کند، ماهیت نظری آن است. به عبارت دیگر بیشتر آثار مربوط به این حوزه بر اساس ذهنیات و تجربیات شخصی است. از سوی دیگر اعتقاد عمومی بر آن است که روزنامه ها بیش از هر متن نوشته شده دیگری خواننده دارند و اکثر شهروندان اخبار را گفتار نوشته شده ای می دانند که دائما با آن سرو کار دارند. بر این اساس، بررسی روش های ارزشیابی این متون برگزیده شد و چهار فرضیه خنثی برای طرح تحقیق مطرح و بر اساس آن ها تحقیقی توصیفی و آماری انجام شد. در ابتدا چهار مصحح، بر اساس دو مدل تحلیلی مبتنی بر خطا و کلی نگر، ترجمه 52 دانشجوی رشته ترجمه دوره کارشناسی دانشگاههای آزاد واحد تهران مرکز و پیام نور قم را تصحیح کردند. متن ترجمه مقاله ای 350 لغتی برگرفته از روزنامه تهران تایمز بود و دانشجویان یک ساعت زمان در اختیار داشتند تا آن را ترجمه کنند. برای بررسی فرضیه های خنثی، ابتدا تحلیل واریانس برای هر متد محاسبه شد تا منشاء اختلاف( واریانس) در میان مصحح ها و دانشجویان شناسایی شود و همچنین برای محاسبه میزان این اختلاف ها تحلیل اتاسکوئر انجام شد. در نهایت اطلاعات آماری محقق را به این نتیجه رساند که مدل تحلیلی مبتنی بر خطا بسیار دقیق تر و قابل اعتماد تر از روش کلی نگر است. اما از سوی دیگر، روش کلی نگر بسیار عملی تر از روش اول بوده و در عین حال کاربرد آن نیاز به صرف وقت کمتری دارد. بنا براین، بر اساس هدف آزمون هر دو متد ارزشیابی ترجمه توسط معلمان قابل اجراست.